Go Organic

Ի՞նչ է նշանակում լինել «օրգանական»

Օրգանական գյուղատնտեսությունը արտադրության համակարգ է, որը հետևողական է հողերի, էկոհամակարգերի և մարդկանց առողջության պահպանման հարցում, կիրառում է էկոլոգիապես բարերար գործընթացներ, հաշվի է առնում կենսաբազմազանության դերը և արտադրական գործընթացները կազմակերպում է տեղանքի բնական պայմաններին համահունչ՝ համատեղելով ավանդույթները, նորարարությունը և գիտական նվաճումները և նպաստելով շրջակա միջավայրի պահպանման, գործունեության և կյանքի ներդաշնակության և կյանքի բարձր որակի երկարաժամկետ ապահովմանը: Գյուղատնտեսությունը և գյուղմթերքի արտադրությունն «օրգանական» են, եթե դրանց գործընթացներում չեն օգտագործվում թունաքիմիկատներ, սինթետիկ պարարտանյութեր, կամ գենետիկորեն մոդիֆիկացված օրգանիզմներ, և բացառում են հակաբիոտիկների և աճի հորմոնների կիրառությունը անասնապահության մեջ: Օրգանական արտադրողները, ներառյալ մշակողները, պարբերաբար անցնում են սերտիֆիկացում, որն իրականացվում է անկախ մարմինների կողմից, ինչը թույլ է տալիս շուկայում ներկայացնել վստահելի օրգանական մթերք:

2005 թվականի սեպտեմբերին Ավստրալիայի Ադելաիդա քաղաքում «IFOAM - Organics International» կազմակերպության գլխավոր ասամբլեան հայտարարեց օրգանական գյուղատնտեսության հստակ սահմանման անհրաժեշտության մասին: Հատուկ աշխատանքային խմբի ավելի քան երեք տարի տևած աշխատանքից հետո Իտալիայի Վինյոլա քաղաքում ընդունվեց օրգանական գյուղատնտեսության չորս սկզբունքների հստակ ձևակերպմամբ սահմանումը.

Օրգանական գյուղատնտեսությունը արտարդության համակարգ է, որը պահպանում է հողերի, էկոհամակարգերի և մարդկանց առողջությունը: Օրգանական գյուղատնտեսությունում կիրառվում են էկոլոգիական գործընթացներ, որոնք հաշվի են առնում տեղի կենսաբազմազանությունը և բնական շրջափուլերի առանձնահատկությունները և զերծ են կործանարար հետևանքների վտանգ պարունակող գործընթացների և մեթոդների կիրառումից: Օրգանական գյուղատնտեսությունը համատեղում է ավանդույթները, նորարարությունները և գիտական նվաճումները՝ նպաստելով ներգրավված բոլոր կողմերի համար շրջակա միջավայրի պահպանման, գործունեության և կյանքի ներդաշնակության և կյանքի բարձր որակի երկարաժամկետ ապահովմանը:

Արդյո՞ք օրգանական գյուղատնտեսությունում կիրառելի են քիմիկատներ և/կամ սինթետիկ պարարտանյութեր

Ոչ: Օրգանական մթերքի սերտիֆիկացում ստանալու համար մթերքը պետք է աճեցված լինի առանց կայուն թունաքիմիկատների օգտագործման: Օրգանական գյուղմթերք աճեցնողներին արգելվում է օգտագործել սինթետիկ քիմիկատների զգալի մասը: Հողը պահպանում է առողջությունը և հարմար է օրգանական գյուղատնտեսության համար, եթե դրա պարարտացման համար օգտագործվում են գոմաղբ, կոմպոստ և այլ օրգանական նյութեր: Ոչ օրգանական գյուղատնտեսությունում թույլատրելի սինթետիկ պարարտանյութերի զգալի մասն ի վերջո հայտնվում է հողում և մակերեսային ջրերում՝ աղտոտելով բնական էկոհամակարգերը:

Արդյո՞ք օրգանական տնտեսությունում կիրառելի են գենետիկորեն մոդիֆիկացված օրգանիզմներ

Ոչ: «Օրգանական» նշանակում է գենետիկորեն մոդիֆիկացված օրգանիզմներից զերծ: ԳՄՕ-ների օգտագործումն արգելված է օրգանական սննդամթերքի աճեցման և արտադրման գործընթացներում:

Արդյո՞ք օրգանական գյուղատնտեսությունում կիրառելի են արտադրական և այլ թափոնները

Ոչ օրգանական գյուղատնտեսությունում հաճախ օգտագործվում են արտադրական և այլ թափոններ: Դրանց են պատկանում ցանկացած թափոններ, որոնք այս կամ այն կերպ լցվել կամ նետվել են կոյուղային համակարգ: Օրգանական գյուղատնտեսությունում դրանց օգտագործումն արգելված է:

Արդյ՞ոք օրգանական գյուղատնտեսությունում կիրառելի են հակաբիոտիկներ

Ոչ օրգանական անասնապահության մեջ աճը խթանելու համար հակաբիոտիկների գերօգտագործումը հանգեցրել է մի շարք վտանգավոր օրգանիզմների՝ հակաբիոտիկների հանդեպ կայուն /ռեզիստենտ/ շտամերի առաջացմանը: Օրգանական անասնապահությունում հակաբիոտիկների կիրառումը թույլատրելի է միայն այլ միջոցները սպառելուց հետո՝ կենդանիների բուժման համար. ավելին, հակաբիոտիկների միջոցով բուժում անցած կենդանիների համար տրված օրգանական սերտիֆիկացումը համարվում է ուժը կորցրած: Նման մոտեցումը թույլ է տալիս պահպանել մարդու համար կենսական նշանակություն ունեցող հակաբիոտիկների արդյունավետությունը:

Արդյո՞ք կարելի է հորմոններ կիրառել անասնապահության համար

Ոչ օրգանական անասնապահությունում աճը խթանող հորմոններ հաճախ են կիրառվում՝ կովերի կաթնատվությունը բարձրացնելու համար: Այդուհանդերձ, նման հորմոնները կարող են վնասել կենդանու վերարտադրողական համակարգը և ի վերջո հանգեցնում են կճղակների դեֆորմացիաների և ոչ նորմալ կաթի արտադրության, ինչն էլ իր հերթին՝ կարող է հանգեցնել մարդու մոտ քաղցկեղային հիվանդությունների առաջացմանը:

Արդյո՞ք օրգանական գյուղատնտեսությունը և արտադրությունն օգնում են նվազեցնել կլիմայի վրա մարդու գործունեության վնասարար ազդեցությունը

Օրգանական գյուղատնտեսության նպատակը հողի առավել խնամքով օգտագործումն է: Առողջ հողը բնական ճանապարհով պահպանում է ֆոտոսինթեզի ենթարկված ածխաթթու գազը և այն չի արտանետում մթնոլորտ: Իսկ սա նշանակում է, որ այս կերպ նվազեցնում է մարդու գործունեության ներազդեցությունը կլիմայի վրա:

Ի՞նչ վերաբերմունք է ենթադրում օրգանական գյուղատնտեսությունը կենդանիների հանդեպ

Օրգանական տնտեսությունները պետք է սահմանեն այնպիսի գործընթացներ, որոնք համապատասխանում են կենդանիների բնական կենսակերպին և համահունչ են առողջության և բարօրության պահանջներին, ինչպիսիքին՝ բացօթյա տարածքի հասանելիությունը տարվա բոլոր եղանակներին, մաքուր և չոր քնատեղ, մաքուր ջրի հասանելիություն, ծածկ, ինչպես նաև արևի լույսի անմիջական հասանելիություն:

Որքա՞ն սննդարար է օրգանական մթերքը

Հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ ոչ օրգանական մթերքի համեմատ օրգանական միրգը, բանջարեղենը և հացահատիկն ավելի շատ հակաօքսիդանտներ, նիտրատներ և կադմիում, ինչպես նաև թունաքիմիկատների պակաս նստվածքներ են պարունակում, ինչը նշանակում է, որ վերջիններն առավել սննդարար են:

Արդյո՞ք օրգանական սննդամթերքն ավելի բարձր գին ունի շուկայում, քան ոչ օրգանական մթերքը

Տարածված թյուրըմբռնում կա, թե օրգանական սննդամթերքն ավելի թանկ է: Իրականում, օրգանական մեթոդներով սննդամթերք արտադրելն ավելի քիչ ծախսատար է, քան ոչ օրգանական սննդի արտադրությունը: Առավել զարգացած երկրներում, որտեղ օրգանական մթերքի պահանջարկն ավելի բարձր է, սպառողներն ավելի է վճարում նաև այն պատճառով, որ գործում են արտադրության ավելի խիստ ստանդարտներ և որովհետև սերտիֆիկացման ծախսերն ավելի են: Մինչդեռ զարգացող երկրներում սերտիֆիկացում չունեցող օրգանական սննդամթերքն ընդհանուր առմամբ պակաս ծախսատար արտադրություն է ենթադրում և վաճառվում է նույն գնով, ինչ ոչ օրգանական մթերքը: Սրա պատճառը նաև այն է, որ օրգանական գյուղատնտեսությունն ընդհանուր առմամբ բարձրացնում է գյուղատնտեսական էկոհամակարգի արդյունավետությունը և կրճատում է հավելյալ ծախսեր ենթադրող ներդրումների անհրաժեշտությունը:

Աշխարհի ցանկացած երկրում օրգանական գյուղատնտեսության մեջ արված ներդրումը ճիշտ ընտրություն է: Աճում է այն մարդկանց թիվը, որոնք հասկանում են, որ օրգանական գյուղատնտեսությունը նվազեցնում է գյուղարտադրության ծախսերը, քանի որ երկարաժամկետ կտրվածքով այն բարձրացնում է հողի բերրիությունը, երաշխավորում է անասունների համար պատշաճ պայմանների առկայությունը, պաշտպանում է ֆերմերներին վտանգավոր թունաքիմիկատների ներազդեցությունից և նպաստում է գյուղական համայնքների զարգացմանն՝ ապահովելով հավելյալ աշխատատեղեր և համաչափ եկամուտ ֆերմային տնտեսություններում ներգրավվածների համար:

Արդյ՞ոք օրգանական սննդամթերքը բավարար է առկա պահանջարկի պայմաններում

Սննդի անվտանգությունը, որի համատեքստում բարձրացվում է այս հարցը, վերաբերում է ոչ այնքան սննդարարությանը, որքան առավել մեծ թվով մարդկանց համար սննդամթերքի հավասար հասանելիությանը: Ներկայում արտադրվող սննդամթերքի ծավալները զգալիորեն գերազանցում են աշխարհում սննդի պահանջարկի ծավալները. բայց և այնպես, սննդամթերքի համաչափ բաշխման խնդիրը մնում է ակտուալ: Սովը սոցիալական, տնտեսական և քաղաքական գործոններով պայմանավորվող խնդիր է և ոչ՝ արտադրական հնարավորությունների սահմանափակ լինելու հետևանք:

Օրգանական գյուղատնտեսությունը կարող է նպաստել սննդի անվտանգության մակարդակի բարձրացմանը.

· նվազեցնելով արտաքին ներդրումներից և սննդի բաշխման այն համակարգերից կախվածությունը, որոնց հանդեպ վերահսկողությունը հնարավոր չէ,

· նվազեցնելով արտադրության անկման կամ բերքի սակավության հավանականության ռիսկը՝ դիվերսիֆիկացնելով բերքը,

· նվազեցնելով ոչ օրգանական գյուղատնտեսական համակարգերից կախումը՝ բնապահպանական սթրեսի պայմաններում:

Որոշ չափանիշներով ամբողջ աշխարհում արտադրվող օրգանական գյուղմթերքն իր ծավալով զիջում է ոչ օրգանական գյուղմթերքի ծավալներին առավելագույնը 20 %-ով: Մինչդեռ մի շարք բազմակի բերքատվության համակարգերը, ինչպիսիք, օրինակ, փոքր ընտանեկան ֆերմաների և սեփական կարիքների համար վարվող ֆերմերային տնտեսությունների մշակած համակարգերն են, ապահովում են ավելի բարձր բերքատվություն՝ մեկ միավոր ցանքատարածքի համար: Նման արդյունավետությունը բացատրվում է նուտրիենտերի, ջրի և լույսի առավել արդյունավետ օգտագործմամբ, ինչպես նաև մի շարք այլ գործոնների՝ ֆերմաներում (օրինակ՝ հատիկաընդեղային մշակաբույսերի աճեցման համար) նոր ռեգեներատիվ տարրերի առկայությամբ, և վնասատուների և հիվանդությունների հետևանքով առաջացող պակաս կորուստներով:

Ավելին, օրգանական գյուղատնտեսությունը թույլ է տալիս պայքարել հողի դեգրադացիայի և անապատացման դեմ և նպաստել գլոբալ արտադրական ներուժի պահպանմանը:

Ինչու՞ օրգանական գյուղատնտեսությունն արագ տարածում չի ստանում

Օրգանական գյուղատնտեսությունը խարսխվում է գիտելիքի, փորձի և բնազդի վրա: Հաջող օրգանական տնտեսությունը պահանջում է հողի էկոհամակարգի հոլիստիկ ընկալում. նման գիտելիքի ձեռքբերման համար պահանջվում է ավելի շատ ժամանակ, քան սինթետիկ թունաքիմիկատների և պարարտանյութերի ձեռքբերման համար: Օրգանական գյուղատնտեսության համար անհրաժեշտ հետազոտությունների և ծրագրերի համար բավարար ռեսուրսների առկայության դեպքում օրգանական գյուղատնտեսությունը կարող է դառնալ արտադրողների համար առավել գրավիչ, այդ թվում նաև՝ Հայաստանում:

Այս սկզբունքներն արտահայտում են այն տեսլականը, որի վրա հիմնված է օրգանական գյուղատնտեսության գաղափարը: Դրանք փոխկապակցված էթիկական սկզբունքներ են, որոնք կոչված են խրախուսելու օրգանական շարժումը, օգնելու այս հարցում ձևակերպել հստակ դիրքորոշումներ, կազմել ծրագրեր և սահմանել ստանդարտներ:

Խնամքով վերաբերմունքի սկզբունքը

Օրգանական գյուղատնտեսությունը պահանջում է նրբանկատ և պատասխանատու կառավարում, որի հիմքում ներկա և ապագա սերունդների առողջության և բարօրության և շրջակա միջավայրի պահպանումն է: Օրգանական գյուղատնտեսությունը ապրող և զարգացող համակարգ է, որը պետք է ծառայի ի շահ և ի նպաստ մարդկային հասարակությունների և բնական միջավայրերի: Հետևաբար, անհրաժեշտ է գնահատել նոր տեխնոլոգիաները և վերաիմաստավորել գործող մեթոդաբանությունները: Հաշվի առնելով էկոհամակարգերի և գյուղատնտեսության միջև կապի վերաբերյալ տվյալների ոչ լիարժեք լինելը, այս ոլորտում անհրաժեշտ է նրբանկատ վերաբերմունք: Այս սկզբունքը կոչված է ընդգծելու օրգանական գյուղատնտեսությունում նրբանկատության և պատասխանատու վերաբերմունքի սկզբունքների առանցքային նշանակությունը կառավարման, զարգացման և տեխնոլոգիաների ընտրության հարցերում:

Օրգանական գյուղատնտեսության առողջարար, անվտանգ և էկոլոգիապես պատշաճ լինելն ապահովելու համար այն պետք է խարսխվի գիտության, փորձի, ձևավորված հմտությունների, ինչպես նաև ավանդական և բնազդային գիտելիքի վրա և առաջարկի ժամանակով ապացույցված իրատեսական լուծումներ:

Համապատասխան տեխնոլոգիաների կիրառմամբ և անկանխատեսելի տեխնոլոգիաների բացառմամբ (օրինակ՝ գենային ինժեներիայի հետ կապված)՝ օրգանական գյուղատնտեսությունը պետք է կանխի հնարավոր զգալի ռիսկերը: Այս ոլորտում կայացվող որոշումները պետք է արտահայտեն բոլոր պոտենցիալ շահագրգիռ կողմերի արժեքները և հաշվի առնեն նրանց կարիքները՝ ապահովելով թափանցիկ և մասնակցային գործընթացներ:

Առողջության սկզբունքը

Օրգանական գյուղատնտեսությունը պետք է պահպանի և նպաստի հողի, բույսի, կենդանու, մարդու և մոլորակի առողջությունը՝ թվարկվածներից յուրաքանչյուրինն անհատապես և միասնաբար: Այս սկզբունքը կոչված է ընդգծելու, որ անհատների և համայնքների առողջությունը հնարավոր չէ էկոհամակարգերի առողջությունից զատ. առողջ հողերը թույլ են տալիս ստանալ առողջ բերք, որն իր հերթին անհրաժեշտ է մարդկանց և կենդանիների առողջության համար: Առողջությունը կենդանի համակարգերի ամբողջականությունը և կայունությունն է: Այն ոչ միայն հիվանդության բացակայությունն է, այլև ֆիզիկական, հոգեկան, սոցիալական և էկոլոգիական բարօրությունն է: Պաշտպանվածությունը, ոգու ամրությունը և վերականգնողականությունը առողջության առանցքային բնութագրերն են: Օրգանական գյուղատնտեսության խնդիրը (լինի գյուղմթերքի աճեցում, մշակում, բաշխում, թե՝ սպառում) էկոհամակարգերի և հողում ապրող ամենափոքր օրգանիզմից մինչև մարդ արարած՝ բոլոր կենդանի էակների առողջությունն է:

Էկոլոգիականության սկզբունքը

Օրգանական գյուղատնտեսությունը պետք է խարսխվի կենդանի էկոհամակարգերի և բնական շրջափուլերի, դրանց հետ համագործակցության, կատարելագործման և կայունության վրա: Սա նշանակում է, որ օրգանական արտադրությունը պետք է հիմնվի

էկոլոգիական գործընթացների և վերամշակման սկզբունքների վրա: Բավարարվածության և բարօրության կարելի է հասնել որոշակի արտադրական գործընթացների միջոցով: Օրգանական գյուղատնտեսությունը, ավանդական և վայրի բերքահավաքի գործընթացները պետք է համապատասխանեն բնության շրջափուլերին և նպաստեն էկոլոգիական հավասարակշռության պահպանմանը: Այս շրջափուլերը ունիվերսալ են, չնայած նրան, որ պայմանավորված են տեղանքի առանձնահատկություններով: Օրգանական կառավարումը պետք է համապատասխանի տեղի պայմաններին, էկոլոգիային, մշակույթին և մասշտաբներին: Հանուն շրջակա միջավայրի պահպանման և կայունության կառավարման հիմքում ընկած են վերաօգտագործումը, վերամշակումը և ռեսուրսների արդյունավետ օգտագործումը: Այս հարցում գերագույն նպատակը գյուղատնտեսական համակարգերի, հաբիթաթների ձևավորման և գենային ու գյուղատնտեսական բազմազանության միջոցով էկոլոգիական հավասարակշռության հասնելն է: Օրգանական սննդամթերք արտադրողները, մշակողները, վաճառողները և սպառողները պարտավոր են պաշտպանել և պահպանել ընդհանուր միջավայրը, ներառյալ՝ լանդշաֆտները, կլիման, հաբիթաթները, կենսաբազմազանությունը, օդը և ջուրը:

Արդարության սկզբունքները

Օրգանական գյուղատնտեսությունը պետք է հիմնվի այնպիսի հարաբերությունների վրա, որոնք թույլ են տալիս ապահովել ընդհանուր միջավայրի և կյանքի հնարավորությունների արդար բաշխումը: Արդարությունը բնութագրվում է մարդկանց և այլ կենդանի էակների հետ հարաբերություններում հավասարությամբ, հարգանքով, արդարադատությամբ և արդյունավետ կառավարմամբ: Այս սկզբունքը սահմանում է, որ օրգանական գյուղատնտեսությունում ներգրավվածները՝ ֆերմերները, աշխատողները, մշակողները, բաշխողները, վաճառողները և սպառողները պետք է կառուցեն բոլոր մակարդակներում և բոլոր կողմերի համար արդար հարաբերություններ: Օրգանական գյուղատնտեսությունը բոլոր ներգրավվածների համար պետք է ապահովի կյանքի լավ որակ և նպաստի սննդային անկախությանը և աղքատության նվազմանը: Այն նպատակ ունի բավարար քանակով արտադրել բարձրորակ սննդամթերք և այլ ապրանքներ: Ըստ այս սկզբունքի՝ օրգանական անասնապահության ոլորտում կենդանիները պետք է ապահովվեն կյանքի այնպիսի պայմաններով և հնարավորություններով, որոնք համապատասխան են նրանց ֆիզիոլոգիայի, բնական վարքի և բարօրության պահանջներին:

Բնական և շրջակա միջավայրի ռեսուրսները, որոնք օգտագործվում են արտադրության կամ սպառման համար, պետք է կառավարվեն՝ պահպանելով սոցիալական և էկոլոգիական արդարության սկզբունքները հանուն գալիք սերունդների: Արդարության սկզբունքն ապահովելու համար պահանջվում են արտադրության, բաշխման և առևտրի բաց, հավասար պայմաններ և հաշվետվողականություն ապահովող համակարգեր՝ էկոլոգիական և սոցիալական իրական արժեքների հաշվի առնմամբ:

Օրգանական հողագործության փորձը

Օրգանական ֆերմերներն աճեցնում և մշակում են սննդամթերք՝ հետևելով կայուն զարգացման պրակտիկաների և գյուղատնտեսական կենդանիների ընդհանուր բարօրության սկզբունքներին: Օրգանականությանը վերաբերող մի շարք ընդհանուր ռազմավարություններ և մարտավարություններ վերաբերում են հողի առողջությանը, օգտակար միջատների օգտագործմանը, ցանքաշրջանառությանը, բուֆերային և պաշտպանիչ ցանքատարածքներին:

Հող Օրգանական ֆերմերներն իրենց հողի առողջությունը պահպանելու համար սինթետիկ պարարտանյութերի փոխարեն օգտագործում են գոմաղբ, կոմպոստ կամ այլ օրգանական նյութեր: Կենսաբանական ծագում ունեցող պարարտանյութերը, ինչպիսին, օրինակ, կոմպոստն է, աստիճանաբար են արձակում սննդարար նյութերը, հասունացնում են օրգանական հողային զանգվածը, բարձրացնում են հողի բերրիությունը՝ պահպանելով խոնավությունը և նվազեցնելով նիտրատների ներթափանցումը ստորգետնյա ջրեր: Ոչ օրգանական գյուղատնտեսության մեջ օգտագործվող սինթետիկ պարարտանյութերի մինչև 40%-ը հայտնվում է ստորգետնյա կամ մակերեսային ջրերում՝ աղտոտելով գետերը, լճերը և օվկիանոսները:

Օգտակար միջատներ Որոշ օրգանական ֆերմերներ վնասատու միջատների դեմ պայքարելու համար օգտագործում են օգտակար միջատներ, ինչպիսիք են՝ զատկաբզեզներն են, soldier beetles, green lacewings, big-eyed bugs, օգտակար կլոր որդերը:

Ցանքաշրջանառություն Օրգանական ֆերմերները հաճախ տարեցտարի միևնույն մշակաբույսը միևնույն հողում չեն ցանում: Ցանքաշրջանառությունը բնական եղանակով վերականգնում է հողը. մշակաբույսերն ապահովում են իրենց համապատասխան սննդավետ նյութեր: Վնասատու միջատների և բույսերի հաբիթաթների քայքայումը նպաստում է դրանց վերահսկմանը:

Բուֆերային ցանքատարածքներ Օրգանական ֆերմերներն իրենց հողատարածքների եզրագծային հատվածները հատկացնում են բուֆերային գոտի ստեղծելու համար: Դրանով նրանք սահմանազատում են օրգանական հողագործության համար օգտագործվող հողատարածքները՝ համապատասխան պրակտիկաների կիրառմամբ: Միևնույն ժամանակ՝ այդ հողատարածքներում աճեցվող բերքը չի վաճառվում որպես օրգանական, քանի որ որոշ բուսատեսակներ կարող են լինել գենետիկորեն մոդիֆիկացված կամ ենթարկված լինել քիմիական մշակման, ինչը հատուկ է ոչ օրգանական գյուղատնտեսությանը և արգելված է օրգանական գյուղատնտեսությունում:

Պաշտպանիչ ցանքատարածքներ Աճեցման սեզոնների միջև ընկած ժամանակահատվածներում ֆերմերները, հողի վերականգնման, սնուցման և էրոզիան կանխելու նպատակով, աճեցնում են այնպիսի բույսեր, ինչպիսիք են՝ առվույտը, տարեկանը, և ցորենը: Այս բույսերը նաև օգնում են պահպանելու օգտակար միջատների պոպուլյացիան: Պաշտպանիչ ցանքատարածքները թույլ են տալիս վերահսկել վնասատու բույսերի աճը՝ ճնշելով դրանց, սահմանափակելով արևի լույսի հասանելիությունը և կլանելով դրանց աճի համար անհրաժեշտ սննդարար նյութերը:

Օրգանական անասնապահության հանդեպ ներկայացվող պահանջները

Օրգանական անասնապահությամբ զբաղվող ֆերմերներից պահանջվում է ապահովել կենդանիների բնական վարքի, առողջության և բարօրության համար անհրաժեշտ պայմաններ: Այս պահանջները ներկայացված են ստորև:

Սնունդ և արոտավայրեր Օրգանական անասնապահության մեջ գյուղատնտեսական կենդանիների սնունդը պետք է բաղկացած լինի 100% օրգանական սերտիֆիկացված կերից, բացառությամբ միկրոտարրերի և վիտամինների, որոնք անհրաժեշտ են լիարժեք սնուցման համար: Հողը և արոտավայրերը, որոնք օգտագործվում են անասնապահության համար, պետք է նույնպես ունենան օրգանական սերտիֆիկացում և համապատասխանեն օրգանական գյուղատնտեսության բոլոր չափանիշներին: Օրգանիկ սերտիֆիկացում ունեցող որոճող անասունները, ինչպիսիք են կովերը, ոչխարները և այծերը, պետք է ազատ մուտք ունենան դեպի օրգանական սերտիֆիկացում ունեցող արոտավայրեր՝ ամբողջ սեզոնի ընթացքում:

Հիվանդությունների կանխարգելում և բուժում Օրգանական անասնապահությունում արգելված է առօրյա գործառույթներում կիրառել դեղամիջոցներ՝ հիվանդությունների և մակաբույծների կանխարգելման համար: Փոխարենը պահանջվում է շեշտը դնել կենդանիների ընտրության և կառավարման ընդունված պրակտիկաների վրա: Մի շարք սինթետիկ նյութեր, ինչպիսիք ցավազրկողներն են և ճիճվաթափ դեղամիջոցները, կարող են կիրառվել օրգանական սերտիֆիկացում ունեցող գյուղատնտեսական կենդանիների բուժման համար, այն դեպքերում, երբ կանխարգելիչ ռազմավարությունները արդյունավետ չեն: Ծայրահեղ դեպքերում, երբ թե՛ կանխարգելիչ և թե՛ թույլատրված դեղանյութերով բուժման միջոցներն արդյունավետ չեն եղել, կենդանիները պետք է ստանան համապատասխան բուժում՝ արգելված դեղամիջոցների, օրինակ, հակաբիոտիկների, կիրառմամբ: Այդուհանդերձ, նման բուժում ստանալուց հետո, կենդանին և/կամ դրանից ստացված մթերքը չի կարող վաճառվել որպես օրգանական:

Ո՞րն է «բնականի» և «օրգանականի» միջև տարբերությունը

«Բնական» պիտակավորում կրող սննդամթերքի զգալի մասն աճեցվում է թունաքիմիկատների, հակաբիոտիկների, աճի հորմոնների և գենետիկորեն մոդիֆիկացված բաղադրիչների կիրառմամբ: Օրգանական գյուղատնտեսությունը հիմնվում է ապացուցելի և միջազգայնորեն ճանաչված համակարգային մոտեցման և ստանդարտների վրա: Բնական սննդամթերքի համար չկան օրենսդրական սահմանումներ, ձևակերպումներ կամ համակարգային մոտեցումներ: Թեև բնական մթերքը կարող է նվազագույն աստիճանի մշակում անցնել, չկան պահանջներ, որոնց միջոցով հնարավոր կլիներ սահմանել դրա այդպիսին լինելը, ինչը հնարավորություն է տալիս կեղծիքի կամ տերմինի չարաշահման համար:

Թունաքիմիկատներ

Շուկայում «բնական» պիտակավորմամբ ներկայացված բազմաթիվ ապրանքատեսակներ արտադրվում են թունաքիմիկատների կիրառմամբ: Թեև թունաքիմիկատները նպատակ ունեն պայքարել բույսերի վնասատուների դեմ, պեստիցիդների նստվածքները մնում են սպառողի կողմից օգտագործվող սննդամթերքի վրա կամ մեջ:

Հակաբիոտիկներ

«Բնական» մսամթերքի մի զգալի մասը ստացվում է հակաբիոտիկների կիրառմամբ բուծվող անասուններից: Որոշ դեպքերում ֆերմերներն օգտագործում են հակաբիոտիկները հիվանդ կենդանիների բուժման նպատակով: Դեպքերի մեծ մասի պարագայում հակաբիոտիկները կիրառվում են արդյունաբերական ծավալներով արտադրությամբ զբաղվող ֆերմերների կողմից՝ ոչ պատշաճ կամ սանիտարական նորմերը չբավարարող պայմաններում ինֆեկցիաների տարածումը կանխելու համար: Նման պրակտիկան հանգեցրել է հակաբիոտիկների հանդեպ դիմակայուն սուպերօրգանիզմների առաջացմանը, ինչը խոչընդոտներ է ստեղծում բուժման ընթացքում:

Արհեստածին հորմոններ

Ոչ օրգանական գյուղատնտեսության մեջ որոշ ֆերմերներ օգտագործում են արհեստածին հորմոններ՝ իրենց կենդանիների աճը խթանելու, արագացնելու և դրանց վերարտադրողականությունը մեծացնելու համար:

Գենետիկորեն մոդիֆիկացված բաղադրիչներ

«Բնական» պիտակը կրող մթերքի զգալի մասը ներառում է գենետիկորեն ստացված բերքի բաղադրիչներ: Գենետիկ ինժեներիան գործընթաց է, որը փոփոխում է բույսի ԴՆԹ-ն՝ բնության մեջ գոյություն չունեցող նոր օրգանիզմ ստանալու նպատակով:

Օրգանական կեղծիքի վերաբերյալ օրենսդրությունը 2008 թվականին Հայաստանում ընդունվել է «Օրգանական գյուղատնտեսության մասին» օրենքը, որը հստակ սահմանում է օրգանական գյուղատնտեսության արդյունքում ստացվող արտադրանքը և դրա տարբերությունները «բնական» այլ արտադրանքից:

Սպառողները ուզում են իմանալ, թե ինչու է պետք ավելի առողջ սնվել և որտեղ ու ինչպես է արտադրվում օրգանական սննդամթերքը: Հարյուրավոր պատճառներ կան սերտիֆիկացում անցած օրգանական մթերք նախընտրելու համար: Ահա մի քանի կարևորագույն պատճառ:

Կայուն թունաքիմիկատներ

Միջատասպան, սնկասպան և վնասատու բույսերի դեմ միջոցների, պարարտանյութերի կիրառումը խստորեն վերահսկվում է օրգանական սննդամթերքի արտադրության մեջ: Օրգանական գյուղատնտեսությունն արտադրում է առողջ սնունդ, որի արտադրության մեջ չեն կիրառվում վնասատուների դեմ պայքարի համար նախատեսված թունաքիմիկատներ: Թեև որոշ ֆերմերներ օգտագործում են թունաքիմիկատներ, դրանք հիմնականում ստացվում են բնական հումքից: Այս բնական հումքից ստացվող քիմիկատները պետք է թույլատրված լինեն օրգանական արտադրության մեջ օգտագործման համար: Դրանց օգտագործումը թույլ է տրվում միայն այն դեպքերում, երբ այլ միջոցներն արդյունավետ չեն:

ԳՄՕ-ներ

Գենետիկորեն մոդիֆիկացված օրգանիզմների՝ ԳՄՕ-ների, օգտագործումը օրգանական գյուղատնտեսությունում արգելված է: Դա նշանակում է, որ ֆերմերը, որը զբաղվում է օրգանական գյուղատնտեսությամբ, չի կարող տնկել գենետիկորեն մոդիֆիկացված օրգանիզմների սերմեր, իսկ օրգանական սերտիֆիկացում ունեցող կովի կերում չեն կարող լինել ԳՄՕ-ից ստացված բաղադրիչներ:

Առողջություն

Օրգանական սննդամթերքում չեն կարող օգտագործվել արհեստական գունավորիչներ, հոտավորիչներ կամ կոնսերվանտներ: Ավելի մաքուր սննդամթերք օգտագործելը նշանակում է ունենալ ավելի մաքուր սննդակարգ՝ հետևաբար՝ նաև պակաս առողջական խնդիրներ: Մինչդեռ ոչ օրգանական եղանակով արտադրված փաթեթավորված սննդամթերքի արտադրության համար թույլ է տրվում օգտագործել հազարավոր տեսակների քիմիկատներ, այդ թվում՝ կոնսերվանտներ, բույրեր և գունանյութեր, որոնք կարող են առողջական խնդիրների պատճառ դառնալ:

Հողի առողջություն

Օրգանական հողագործությունը թույլ է տալիս պահպանել հողի առողջությունը: Առողջ հողն առողջ սննդամթերքի և առողջ շրջակա միջավայրի գրավական է: Առողջ հողը օրգանական գյուղատնտեսության հիմքն է: Օրգանական արտադրողներն առողջ հող ունենալու համար օգտագործում են օրգանական պարարտանյութեր և հողի լավորակիչներ, ինչպիսիքն են օրգանական նյութերը (որոնք կարելի է կոմպոստի վերածել), կանաչ պարարտանյութերը (հատուկ հողի որակի բարելավման համար ցանվող պաշտպանիչ բույսերից, օրինակ՝ ընդավոր բույսերից, ստացվող) և գոմաղբը (անվտանգության պահանջներին համապատասխան): Առողջ հողի վրա աճեցված սննդամթերքը և բերքը առավել ունակ են դիմադրելու հիվանդություններին և միջատներին և գոյատևելու երաշտի պայմաններում:

Սննդարարություն

Օրգանական սննդամթերքում ավելի շատ վիտամիններ, միներալներ, ֆերմենտներ և միկրոնուտրիենտներ են պարունակվում, քան ոչ օրգանական սննդամթերքում: Գիտական մեծաթիվ ապացույցներ են ի հայտ գալիս առ այն, որ արտադրությունում կիրառվող մեթոդները կարող են ներազդել մթերքի սննդարարության վրա:

Արտադրական և այլ թափոններ

Օրգանական գյուղատնտեսությունում երբևէ չեն օգտագործվում արտադրական և այլ ծագման թափոններ: Դրանք մշակում անցած թափոններ են և պարունակում են բազմաթիվ հայտնի ու անհայտ վտանգավոր նյութեր, այդ թվում՝ այն ամենն, ինչ հայտնվում է կոյուղային համակարգում: Մշակումից հետո այս ջրերը կարող են օգտագործվել գյուղատնտեսությունում որպես պարարտանյութ:

Օրգանական արտադրությունում գործում են ցանքի, աճեցման, հասունացման և մշակման հստակ սահմանված գործընթացներ: Անչափ կարևոր է այստեղ որոշ մեթոդների արգելված լինելը: Այդ մեթոդների շարքին են պատկանում արտադրական և այլ թափոնների օգտագործումը, ճառագայթային մշակումը և գենետիկ ինժեներիան, որոնք արգելված են օրգանական սննդամթերքի աճեցման և մշակման մեջ:

Ճառագայթային մշակում

Օրգանական սննդամթերքը երբեք չի ենթարկվում ճառագայթային մշակման: Ճառագայթային մշակման ենթարկված սննդամթերքը ենթարկվում է ինտենսիվ իոնացնող ճառագայթման: Նման մշակման համար գոյություն ունեն հատուկ սենյակներ, որտեղ արտադրանքը զետեղվում է որոշակի ժամանակով: Սննդամթերքի ճառագայթային (էլեկտրոնային, գամմա կամ ռենտգեն ճառագայթներով) մշակումը թույլ է տալիս ընդհատել միկրոօրգանիզմներում քիմիական կապերը՝ այդ կերպ նվազեցնելով դրանց թիվը:

Կլիմայի փոփոխություն

Օրգանական գյուղատնտեսության կարևորագույն առավելություններից է հողակենտրոն արտադրությունը, որի հիմքում հողի որակի պահպանումն է և բարելավումը: Առողջ հողը նպաստում է կլիմայի փոփոխությունների դեմ պայքարին՝ մթնոլորտից կլանելով ածխածինը:

Փոշոտողներ

Օրգանական եղանակով աճեցվող բուսատեսակները և բերքը նպաստավոր են փոշոտողն թունաքիմիկատներից: Քիմիկատների լայնամասշտաբ ինտենսիվ օգտագործումը սպառնալիք է փոշոտողների համար:

Օրգանական գյուղատնտեսության չափանիշներով արգելվում է սինթետիկ քիմիկատների օգտագործումը, որոնցից շատերը մեղուների համար թունավոր են և կարող են երկար ժամանակ պահպանել իրենց ազդեցությունը շրջակա միջավայրի վրա: Ավելին, օրգանական գյուղատնտեսությամբ զբաղվողներից ակնկալվում է կենսաբազմազանության պահպանմանը նպաստող և բնական ռեսուրսները հարստացնող գործելաոճ:

Գյուղատնտեսությամբ զբաղվողներ

Օրգանական գյուղատնտեսությունը չի ենթարկում հարևան համայնքներն ու ֆերմաների աշխատողներին վտանգավոր քիմիկատների ազդեցությանը: Քիմիկատները զգալի վտանգ են ներկայացնում գյուղատնտեսությունում ներգրավված մարդկանց համար և կարող են առողջական խնդիրներ առաջացնել նրանց մոտ: Հարակից համայնքները նաև կարող են ենթարկվել քիմիկատների ազդեցությանը, եթե մոտակայքում ոչ օրգանական եղանակով կառավարվող մեծ տնտեսություն կամ այգի կա: Քիմիկատների տարածումը մարդու, վայրի բնության և էկոհամակարգերի առողջության համար սպառնալիք կարող է լինել:

Շրջակա միջավայր

Օրգանական գյուղատնտեսությունը բազմաթիվ դրական ազդեցություններ ունի շրջակա միջավայրի վրա: Օրգանական գյուղատնտեսությունը վերականգնում է հողի առողջությունը, թույլ չի տալիս վնասակար քիմիկատների ներթափանցումը ջրային ռեսուրսներ: Ջուրը և հողը բացառիկ կարևորության ռեսուրսներ են սննդամթերքի աճեցման համար: Օրգանական ֆերմերները չեն կիրառում ոչ վերականգնելի նավթային հիմքով պարարտանյութեր և քիմիկատներ: Ավելին, օրգանական գյուղատնտեսության հետևանքով մթնոլորտ արտանետվող ջերմոցային գազերի ծավալը ևս զգալիորեն պակաս է:

Ջուր

Ոչ օրգանական գյուղատնտեսության բազմաթիվ արգասիքներ վտանգ են ներկայացնում ջրային ավազանների համար և ախտահարում են խմելու ջրի պաշարները: Օրգանական գյուղատնտեսությունը թույլ է տալիս պաշտպանել գետերն ու լճերը թունավոր նյութերի ներհոսքից: Տնտեսություններից ծագող նյութերը, ինչպիսիք են պարարտանյութերը և քիմիկատները, լցվում են մոտակա առուներ և գետեր:

Օրգանական ֆերմերները, մյուսների նման, բերքի աճն ապահովելու համար ստիպված են օգտագործել ազոտ և ֆոսֆոր: Սակայն, ի տարբերություն ոչ օրգանական տնտեսությունների, օրգանական տնտեսությունները հազվադեպ են կիրառում քիմիական պարարտանյութեր, քանի որ դրանք թե՛ ավելի ծախսատար են և թե՛ հակասում են հողի բերրիությունն ապահովելու օրգանական սկզբունքներին: Օրգանական տնտեսություններում հողի առողջացման համար օգտագործվում են բնական օրգանական պարարտանյութեր և հողի լավորակիչներ, ինչպիսիք են օրգանական խառնուրդները, կանաչ պարարտանյութերը և կենդանական ծագման գոմաղբը: Օրգանական լավորակիչներն, ի տարբերություն սինթետիկ միջոցների, բերքն ապահովում են սննդարար բարդ նյութերով, որոնք աստիճանաբար են ազդում, և հող ու ջուր են ներթափանցում սահմանափակ չափով:

Քաղցկեղ

Օրգանական սննդամթերքի օգտագործումը կարող է նվազեցնել մարդու մոտ քաղցկեղի առաջացման ռիսկերը: Ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ օրգանական սննդամթերք օգտագործողների մոտ քաղցկեղի առաջացման ռիսկերը համեմատաբար քիչ են:

Նաև կարող եք բաժանորդագրվել մեր նորություններին և թարմացումներին տեղյակ լինելու համար:

Բաժանորդագրվեք հիմա

Հայաստանում օրգանական արտադրանք կարելի է գնել խոշոչ սուպերմարկետներում և խանութներում
LIST
Carrefour Armenia
Halep Armenia
Nor Zovq (Hanrapetutyan str)